$ 519.51 € 611.83 ₽ 6.6

Иран МАГАТЭ-мен ынтымақтастықты уақытша тоқтатты

Абдрахманов Мағжан
02 шілде 2025 16:06 51
Иран МАГАТЭ-мен ынтымақтастықты уақытша тоқтатты Сурет авторы: Majid Asgaripour//WANA/Reuters

Иран президенті Масуд Пезешкиан елдің Атом энергиясы жөніндегі халықаралық агенттікпен (МАГАТЭ) ынтымақтастығын тоқтату туралы заңға қол қойды. Бұл шешім 2 шілде күні мемлекеттік телеарнада хабарланды.

Бір апта бұрын Иран парламенті МАГАТЭ-мен ынтымақтастықты уақытша тоқтату туралы шешім қабылдаған болатын. Бұл бастаманы Конституцияны қадағалау кеңесі де мақұлдады. Германия сыртқы істер министрі Йоханн Вадефуль Тегеранның бұл шешімін «мүлде дұрыс емес қадам» деп атады. Тіпті Иранның маңызды серіктесі саналатын Ресей де бұл шешімді құптамады.

Израиль мен АҚШ шабуылы және МАГАТЭ талабы

Маусым айында Израиль мен Иран арасында 12 күнге созылған қақтығыстан кейін 24 маусымда атысты тоқтату туралы келісім күшіне енді. Қақтығыс кезінде Израиль Иранның ядролық және әскери нысандарына жаппай шабуыл жасады. Жауап ретінде Иран да Израильге зымыран және дрон арқылы соққы берді.

АҚШ Израильді қолдап, Фордо, Натанз және Исфахан қалаларындағы ядролық нысандарға соққы жасады. АҚШ президенті Дональд Трамптың айтуынша, бұл соққылар Иранның ядролық бағдарламасын толықтай жойған.

Алайда Иран ядролық бомба жасауға ұмтылмағанын мәлімдеп, бұл айыптауларды жоққа шығарды. АҚШ барлау қызметі де Иранның ядролық қару жасауға тырысқанына дәлел таппаған.

МАГАТЭ инспекторларына рұқсат берілмеді

Израиль мен АҚШ шабуылынан кейін МАГАТЭ басшысы Рафаэль Гросси Ирандағы зақымдалған ядролық нысандарды тексеруге рұқсат сұрады. Алайда Тегеран бұл сұранысты қабылдамады.

Иран тарапы ядролық нысандардың қауіпсіздігіне кепілдік берілмейінше, МАГАТЭ инспекторларын елге кіргізбейтінін мәлімдеді. Сонымен қатар Иран парламентінің төрағасы Мұхаммед Бақер Ғалибаф агенттіктен АҚШ пен Израиль шабуылдарын айыптап, Иранның бейбіт ядролық бағдарламасын мойындауды талап етті.

Соңғы жаңалықтар