Несие алмас бұрын білуіңіз керек: Жастар үшін жаңа ережелер күшіне енді

Елімізде 19 мыңға жуық жас буын микронесиесін төлей алмай, қарыз батпағына батқан. Осыған байланысты билік 21 жасқа толмаған азаматтардың несие алу мүмкіндігін шектейтін жаңа ережелер енгізуде.

Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің төрағасы Мадина Әбілқасымованың дерегінше, бүгінде 18–21 жас аралығындағы 136 мыңнан астам қазақстандықтың мойнында микронесие бар. Ең өкініштісі - олардың 13,7%-ы (18 638 адам) төлем мерзімін 90 күннен асырып алған. Жастардың мұндай қаржылық қиындыққа тап болуы мемлекетті шұғыл шара қолдануға итермеледі.

Жаңа талап: Табысыңды дәлелде!

Жақын арада күшіне енетін №215 қаулы бойынша, 20 жасқа толмаған жастар енді бұрынғыдай «бір түймемен» қарыз ала алмайды. Енді микроқаржы ұйымдары (МҚҰ) қарыз беру үшін мына құжаттарды талап етеді:

• Жұмыс орнынан берілген ресми табыс туралы анықтама;
• Немесе оқу орнынан берілетін шәкіртақы туралы мәлімет.

Бұл қадам жастардың өз табысына сәйкес келмейтін ауыр міндеттемелерді алуына жол бермеу үшін жасалып отыр.

Несие алушыларды қорғайтын жаңашылдықтар

Биылғы маусымда қабылданған заң аясында МҚҰ жұмысына бірнеше маңызды шектеу қойылды:

• Пайыз өсуі тоқтайды: Егер берешек 90 күннен асып кетсе, МҚҰ-ларға жаңа несие беруге және ескі қарызға пайыз қосуға қатаң тыйым салынды.
• Биометрия міндетті: Интернет арқылы несие рәсімдеу үшін міндетті түрде бет-әлпетті тану (биометрия) қажет. Бұл алаяқтықтың алдын алады.
• Мөлшерлеме төмендеді: Жылдық тиімді сыйақы мөлшерлемесі  56%-дан 46%-ға дейін түсірілді.
• Сарбаздарға жеңілдік: Әскердегі азаматтарға қызмет мерзімі кезінде және оралғаннан кейін 60 күн бойы несие демалысы беріледі.

Кімдерге несие берілмейді?

Егер сіздің банк несиесі бойынша 30 күннен астам, ал микронесие бойынша 1 күн болса да кешіктірілген қарызыңыз болса, МҚҰ өтінішіңізді қабылдамайды. Сондай-ақ соңғы 3 жылда қарызы кешірілген (есептен шығарылған) азаматтарға да есік жабық.

Маңызды ескерту: Жаңа ережелер микроқаржы нарығындағы «тәртіпсіздікті» тізгіндеп, жастардың несиеге тәуелділігін азайтуды көздейді.