$ 499.65 € 582.89 ₽ 6.47

Күтпеген қоңырау

Редакция
04 наурыз 2025 03:47 1929
Күтпеген қоңырау

Талғаттың анасы, Сара, баласына Астанадан пәтер аламыз деген оймен ақша жинайтын, бірақ әрқашан ақшасына мұқият қарайтын. Ол жинақтарын сенімді банкке салатын, қауіпті инвестициялардан аулақ жүретін және күдікті сілтемелерді баспайтын. Бірақ кибералаяқтардың әдістері тіпті ең сақ адамдарды да алдай алады. 

Бір күні түстен кейін Сараның телефоны шыр етті. Экранда таныс номер, яғни өзінің көп жылдар қызмет алып жүрген банкі. Қоңырау шалған адам байыпты әрі кәсіби дауыспен сөйледі: 

  • Сәлеметсіз бе, Сара ханым. Бұл сіздің банкіңіздің қауіпсіздік бөлімінен Бауыржан. Сіздің шотыңызда күдікті әрекеттер анықталды. Сіз жақында ірі ақша аударымын жасадыңыз ба? 

Сараның іші алай-дүлей болды, дереу Талғатқа Астанадан пәтер алу керек екені есіне түсті. Ол алаяқтар туралы білетін, бірақ олардың ресми банк нөмірінен қоңырау шалуы мүмкін екенін елестете алмады. Банк қызметкерінің артында шулап жатқан дауыстар да банктің қауіпсіздік бөлімі сияқты болды. Ол кідіріп барып:  

  • Жоқ, мен жасамадым, - деді. 

Қоңырау шалған адам сенімді түрде жауап берді:  

  • Бұл біз күдіктенген нәрсе еді. Біреу сіздің шотыңызға рұқсатсыз кіруі мүмкін. Ақшаңызды қорғау үшін сіздің жеке басыңызды растауымыз керек. Мен сізге қауіпсіздік кодын жібердім, оны маған оқып беріңізші. 

Сара телефонына қарап, банк жіберген растау кодын көрді. Дәл осы сәтте қорқыныш оның ойлау қабілетін басып тастады. Шотын қорғағысы келген ол алты таңбалы кодты дауыстап айтты. Желі бір сәтке тынышталып, содан кейін ер адам: 

  • Рақмет, Сара ханым. Сіздің шотыңыз енді қауіпсіз. Жақында растау хабарламасын аласыз, - деді де, қоңырауды үзді. 

Бірнеше минуттан кейін Сара телефонға тағы бір SMS алды – бірақ бұл жолы оның жүрегі тоқтап қалғандай болды. Шотынан ірі көлемде ақша аударылған еді. 

Бұл қалай болды? 

Талғат үйге келгенде, анасын көз жасына ерік беріп, телефонын қысып ұстап отырған күйде тапты. Талғат жаман нәрсе болғанын бірден түсінді. 

Қоңырау идентификациясын ауыстыру әдісі арқылы алаяқтар қоңырауды ресми банк нөмірінен келгендей етіп көрсете алады. Сараға келген SMS шынымен банктен болды, бірақ алаяқ оны банктің онлайн қалпына келтіру жүйесіне енгізу арқылы қылмыстық мақсатта пайдаланды. Сара кодты айтып бергенде, ол өз шотынан ақшаны аударуға рұқсат бергенін байқамай қалды. 

Үйренген сабақ:  

Талғат киберқауіпсіздік мамандарымен кеңесіп, анасын осындай жағдайлардан қалай сақтануға болатынын үйретті. Мұны әркім есте сақтауы керек: 

  1. Банктер OTP-кодтарды (бір реттік парольдер) телефон арқылы сұрамайды. Егер осындай сұраныс алсаңыз, дереу қоңырауды үзіп, банкіңізге тікелей хабарласыңыз. 

  1. Қоңырау нөміріне сенуге болмайды. Ресми көрінген нөмір шын мәнінде алаяқтардың айласы болуы мүмкін. 

  1. Сабыр сақтаңыз немесе жақындарыңызбен кеңесіңіз. Алаяқтар қарапайым адамдардың қорқыныш пен асығыстық сезімдерін пайдаланып, ойланбастан әрекет етуге итермелейді. 

  1. Транзакция туралы ескертулерді қосыңыз. Банктен келген хабарламаларды мұқият тексеріп, күмәнді әрекеттерді дереу хабарлаңыз. 

Сара бұл жағдайдан ауыр сабақ алды, бірақ ол өз тәжірибесімен бөлісе отырып, басқалардың да осындай қателікке ұрынбауына үміттенді. Ал Талғат болса, бұл оның киберқылмыстармен алғаш кездесуі емес екенін түсінді – бұл тек бастамасы еді.

Digital Nomad

Соңғы жаңалықтар