$ 544.26 € 634.72 ₽ 6.52

Әлемде бір миллиардтан астам адам психикалық дертке шалдыққан: мұндай ауру жұбайлар арасында жиі кездеседі

Абдрахманов Мағжан
22 қыркүйек 2025 11:47 300
Әлемде бір миллиардтан астам адам психикалық дертке шалдыққан: мұндай ауру жұбайлар арасында жиі кездеседі Сурет авторы: ЖИ иллюстарциясы

Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының дерегінше, бүгінде әлемде бір миллиардтан астам адам психикалық дертке шалдыққан. Бұл – жер шары халқының шамамен 14%-ы. Депрессия, мазасыздық, обсессивті-компульсивті бұзылыс сияқты сырқаттар кез келген жастағы, түрлі әлеуметтік топтағы адамдарды қамтиды. Бұл жөнінде DW жазды.

Жақында Nature Human Behavior журналында жарияланған ауқымды зерттеу психикалық ауруға шалдыққан адамдардың көбіне осындай қиындықтары бар адамдармен жұп құратынын көрсетті. Ғалымдар Тайвань, Дания және Швециядағы 15 миллионға жуық адамның деректерін саралады.

Зерттеу шизофрения, биполярлық бұзылыс, депрессия, мазасыздық, аутизм, СДВГ, обсессивті-компульсивті бұзылыс, анорексия және психоактивті заттарға тәуелділік сияқты тоғыз диагнозды қамтыды. Нәтижесінде, егер бір жұбайында осындай дерт болса, екіншісінде де психикалық ауру анықталу ықтималдығы айтарлықтай жоғары екені белгілі болды. Көп жағдайда екеуіне де бірдей диагноз қойылған.

Зерттеушілер бұл құбылысты «ассоциативті серіктес таңдау» деп атайды. Яғни, адам өзіне ұқсас қасиеттері бар жанмен байланыс орнатуға бейім келеді. Бір жағынан, мұндай жұптар бір-бірінің ерекшеліктерін жақсырақ түсінуі мүмкін. Алайда ғалымдар мұның некеде бақыт пен тұрақтылыққа қаншалықты әсер ететіні туралы нақты қорытынды жасай алмай отыр.

Маңызды жайт – егер екі ата-анада да бірдей психикалық ауру болса, балаларда да сол дерттің пайда болу қаупі екі есе артады. Әсіресе бұл шизофрения, депрессия, биполярлық бұзылыс және тәуелділік жағдайында айқын байқалған.

Соңғы жаңалықтар