Ұлыбританиядан Қазақстанға дейін: Құндылыққа негізделген көпір

Бүгінгі жаһандану дәуірінде білім беру жүйесі тек қана ақпарат берумен шектеліп қалмауы тиіс. Ол адамның ішкі болмысын, мінез-құлқын, өмірлік ұстанымын қалыптастыруға бағытталуы қажет. Осы тұста SDU University мен Ұлыбританиядағы Бирмингем университетінің арасындағы жаңа ынтымақтастық — еліміздегі білім берудің жаңа деңгейге көтерілуінің нышаны десе болады. Бирмингем университеті – Ұлыбританиядағы ең беделді жоғары оқу орындарының бірі. 2025 жылғы QS World University Rankings бойынша университет әлемдік деңгейде 84 орында тұр. Times Higher Education және Academic Ranking of World Universities (ARWU) рейтингтерінде де алғашқы 150 университеттің қатарына енген. Сондай-ақ, Бирмингем университеті – Russell Group деп аталатын Ұлыбританияның таңдаулы зерттеу университеттері альянсының мүшесі. Бұл топқа кіретін оқу орындары ғылыми жаңалықтар мен зерттеулердің сапасымен, оқыту әдістерімен және әлемдік ықпалымен ерекшеленеді. Университет тарихында 11 Нобель сыйлығының лауреаты тіркелген. 

Құндылықтар — сапалы білімнің өзегі 

SDU University Ректоры бастаған делегация жуырда Ұлыбританияға іс-сапармен барып, Бирмингем университетінің негізінде құрылған Jubilee Centre for Character and Virtues орталығының жұмысымен танысып қайтты. Бұл орталық — мінез, құндылықтар мен адами ізгіліктерді зерттеуге және оны қолданысқа енгізуге негізделген жаңашыл зерттеу кеңістігі. Аталған орталықтың басты мақсаты — адамзаттың кемелденуі үшін қажетті адами қасиеттерді (character) зерттеу мен дамыту. Jubilee орталығы тек теориялық зерттеумен шектелмей, білім саясаты мен тәжірибеге тікелей ықпал ететін жобаларымен танымал. 

Екі университет арасындағы алтын көпір 

SDU University Педагогика және Гуманитарлық ғылымдар факультетінде Jubilee орталығының үлгісімен құндылықтарға негізделген білім беру бағыты бойынша зерттеу орталығын ашу жоспарланып отыр. Бұл — университет тарихындағы маңызды бетбұрыс болмақ.

Бұған дейін «Білім-Инновация» халықаралық қоғамдық қоры да құндылықтар білімін дамыту мақсатында Бирмингем университетімен меморандумға қол қойған болатын. Осы орайда Қор өкілдері ұйымдастыруымен Қазақстанға арнайы сапармен келген Бирмингем университеті делегациясы SDU University тәжірибесімен танысып қайтқан. Қонақтар университетте академиялық-әлеуметтік бағытта жүргізіліп жатқан жұмыстарға жоғары бағасын берген еді. 

Character Education дегеніміз не? 

Қысқаша айтқанда, бұл — баланың академиялық жетістіктері ғана емес, оның мінез-құлқы, ішкі адамгершілік қасиеттері, өмірлік ұстанымы, жауапкершілігі мен жан-дүниесінің байлығы қатар дамытылатын жүйе. Еліміздегі озық мектептер тәрбие жұмысына ерекше көңіл бөлгенімен, бұл бағытта ғылыми зерттеулер мен жүйелі әдістеме жетіспейді. Ал батыста бұл салада нақты стандарттар, әдістемелер мен көрсеткіштер бар. 

SDU университеті Jubilee орталығының тәжірибесін Қазақстанға бейімдеп, тереңдетуді мақсат етіп отыр. 

Мухаммедали Ибрагимов, Әлеуметтік істер жөніндегі проректор, құндылыққа негізделген білім беру концепциясының авторлық ұжымның мүшесі: 

«Jubilee орталығымен танысу бізге білім берудің терең мағынасы – адамның тұлғалық және моральдық болмысын қалыптастыру екенін еске салды. Character – бұл адамның ішкі тұтастығы, virtues – оны айқындайтын ізгі қасиеттер, ал values – сол қасиеттерге негізделген құндылықтар жүйесі. Jubilee орталығы character education-ді осы үш деңгейдің үйлесімді бірлігінде дамытып отыр. Біз бұл серіктестікті тек тәрбиелік бағыт емес, білім мен құндылықты ұштастыратын тұтас жүйе ретінде қабылдаймыз. SDU оқытушылары осы бағыттағы халықаралық курстар мен онлайн магистратураға қатысып, заманауи әдістемелерді меңгереді. Сонымен қатар, бірлескен зерттеулер мен халықаралық конференциялар ұйымдастыру жоспарланған. Jubilee орталығымен меморандум – тек университетаралық байланыс емес, болашақ азаматтардың тұлғалық кемелденуіне жол ашатын, ұлттық білім жүйесін жаңа деңгейге көтеретін маңызды қадам деп білеміз». 

Қоғамдық жауапкершілік пен адами болмыс 

Біріккен Ұлттар Ұйымы ұсынған Тұрақты даму мақсаттары (SDG) аясында әлем елдері тек техникалық білімге ғана емес, адами құндылықтарды бойына сіңірген тұлғалар қалыптастыруға күш салуда. Мұндай азаматтар өз елімен қатар, бүкіл адамзаттың дамуына үлес қоса алады. Осы орайда SDU University-дің Jubilee орталығымен серіктестік орнатуы — халықаралық деңгейдегі маңызды стратегиялық шешім.  

Бұл ынтымақтастық Қазақстанда Character Education саласында жүйелі өзгерістерге жол ашуы мүмкін. Академиялық білімнің өзегіне адами құндылықтарды сіңіре отырып, біз келешекте рухы мықты, жауапкершілігі жоғары, әділ әрі ізгі азаматтарды тәрбиелей аламыз. 

Қазіргі уақытта SDU университетінің профессорлық оқытушылар құрамы Бирмингем университеті және Оксфорд университетімен бірлесіп құндылыққа негізделген білім бағыты бойынша ұйымдастырған халықаралық ғылыми конференцияға, кәсіби біліктілікті жетілдіру курстарына белсенді түрде қатысуда.  

SDU University мен Бирмингем университеті арасындағы әріптестік — жай ғана академиялық келісім емес. Бұл — болашақ ұрпақты білімді болумен қатар, рухани бай, ізгі мінезді, шынайы азамат етіп тәрбиелеуге бағытталған биік миссия. Тың бастама өз жемісін көп күттірмей беретініне сеніміміз мол.