АҚШ ғалымдары адам көзі бұрын-соңды көрмеген жаңа түсті ашты

Калифорния және Вашингтон университеттерінің зерттеушілері адам көзіне бұрын мүмкін емес саналған жаңа түсті көруге мүмкіндік беретін Oz деп аталатын ерекше технологияны жасап шығарды. Бұл технология арқылы ашылған жаңа түс «оло» деп аталды. Ғылыми жаңалық Science Advances журналында жарияланды.

Зерттеушілердің айтуынша, Oz жүйесі адамның көз торындағы фоторецепторларға тура әсер етеді, бұл әдеттегі әдістермен мүмкін емес түстерді көруге жол ашады.

«Біз көздің ішіндегі фоторецепторларды жасуша деңгейінде тікелей басқара аламыз. Осылайша бұрын табиғи жолмен мүмкін болмаған түстерді көрсетуге мүмкіндік туады», — деді зерттеу авторларының бірі.

«Оло» түсі — адамның көру шегінен тыс құбылыс

Адам көруінде үш түрлі құты тәрізді жасушалар болады: L, M және S. Әдетте біреуі белсенсе, онымен бірге көрші рецепторлар да белсеніп кетеді, соның салдарынан ми аралас сигнал алады да, түс палитрасы шектеледі. Ал Oz технологиясы тек бір ғана құтыша жасушаны (мысалы, M) белсенді етіп, қалғандарын елемей, бұрын-соңды болмаған таза сигналды мидың көру орталығына жібереді. Бұл – миға мүлдем жаңа түсті тануға мүмкіндік береді.

Экспериментке қатысушылардың бірі «оло» түсі туралы былай деді:

«Бұл көкшіл-жасыл сияқты, бірақ өзгеше. Ішінен жарық шашып тұрғандай, өте қанық түс».

Технология қалай жұмыс істейді?

Oz құрылғысы лазерлер мен адаптивті оптиканы пайдаланып, көздің қозғалысын ескеріп, жеке фоторецепторларға дәл бағытталады. Бір секундта 100 мыңнан астам микродозалы жарық сигналын жіберіп, фоторецепторларды ерекше белсендіреді. Бұл технология адам көруінің жаңа шегін ашты, дейді ғалымдар.

«Біз бір-екі емес, мыңдаған клеткаға бір уақытта ерекше түс көрсете алдық. Бұл адам көру қабілетінің шектеулі еместігін дәлелдейді», – дейді жоба жетекшілері.

Болашақта – жаңа түстер, жаңа экрандар

«Оло» түсі болашақта бейнелер мен видеоларда, тіпті жаңа буындағы экрандарда қолданылуы мүмкін. Дегенмен технологияны кеңінен қолдануға әлі уақыт керек. Бірақ зерттеушілер бұл жаңалық адам қабылдауы туралы түсінігімізді түбегейлі өзгертуі мүмкін екенін айтады.